Książki nie milczą

15 marca 2008

Dariusz Chętkowski

Maria Dudzikowa i Maria Czerepaniak-Walczak zdobyły nagrodę Edukacja XXI za książkę „Wychowanie, tom 1, 2 i 3. Pojęcia – Procesy – Konteksty – Interdyscyplinarne ujęcie”. Jest to pozycja pedagogiczna, o której można powiedzieć słowami poety, że zawiera: „trochę wahań, trochę najcudowniejszych barw, trochę łagodnych słów, choćby takich jak mądrość i woda, wszystko to, co pomniejsza groźbę wyzierającą z naszych oczu, gdy na ich dnie lęgną się najcięższe czasy” (Mordechaj Geldman). A czasy są takie, że bez czytania dobrych książek o wychowaniu nie sposób brać się za wychowywanie uczniów, bo się człowiek tylko wścieknie. Zresztą jaki nauczyciel dziś się bierze za wychowywanie? Szkoły nastawiły się na edukację pod egzaminy, wychowanie pozostawiając rodzicowi, a gdy ten sobie nie radzi, to policjantowi i jego psu (wytropią narkotyki). O nagrodzonej książce już pisałem w Belferblogu, ale wtedy miałem do dyspozycji tylko trzy tomy. Dziś obracam w palcach tom czwarty, najgrubszy, w pięknej fioletowej okładce, ale czy najcenniejszy, tego jeszcze nie wiem, gdyż dopiero czytam.

Zacząłem od eseju Dudzikowej („Erozja kapitału społecznego w szkole w kulturze nieufności”), która pisze o dwóch postawach nauczycieli i dyrekcji: o stawaniu na baczność przed przełożonymi oraz o wzbudzaniu pasji i zaangażowania u podwładnych i uczniów. Zamiast budować relacje między uczestnikami szkolnego życia na wzajemnym zaufaniu – dowodzi autorka – stosunki te tworzone są na zasadzie podejrzliwości. Podejrzliwość przychodzi z góry, czyli od MEN i tzw. nadzoru, a dotyka najpierw dyrektorów, którym nakazuje się prowadzić rozbuchaną do granic absurdu dokumentację wszystkiego, a to „z braku wiary w umiejętności i kwalifikacje osób kierujących placówką. Podejrzliwość nadzoru pedagogicznego skłania dyrektorów do podejrzliwości wobec nauczycieli i rodziców i tak koło się zamyka”. Gratuluję autorce spostrzegawczości, prawdomówności i odwagi. Równie interesujący jest tekst Marii Czerepaniak-Walczak zatytułowany prowokująco: „Nie myśl, bądź posłuszny – dyskursy władzy w szkole”. A spośród mnóstwa mądrych wypowiedzi, własnych bądź cytowanych przez autorkę, przybiła mnie najbardziej ta oto: „Największą cnotą dziecka jest posłuszeństwo. Dziecko posłuszne to dziecko w porządku. Jest to model, który sprawdza się w ustrojach totalitarnych, bo jest zaprzeczeniem wychowania do demokracji”. A jakie dzieci są najbardziej w porządku w polskich szkołach?

Polecam tę książkę nie tylko nauczycielom, ale także wszystkim urzędnikom MEN, szczególnie pani minister, inaczej będzie to kolejne rzucanie grochem o ścianę. Jeśli decydenci edukacji nie przeczytają tej książki ze zrozumieniem, przyjdzie mi wyrazić swój stosunek do MEN słowami poety: „Kto uśmierci tego pajaca?” (ponownie Mordechaj Geldman). Może ostro się wyraziłem, ale naprawdę mam już dość tej do granic absurdu rozbuchanej biurokracji, z której nic dobrego nie wynika.

Gratuluję Marii Dudzikowej i Marii Czerepaniak-Walczak nagrody na 23. Krajowych Targach Książki Edukacyjnej EDUKACJA XXI. Targi trwają do jutra w Warszawie.

M	T	W	T	F	S	S
« Feb				Apr »
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30
31

Książki nie milczą

Nowa podstawa programowa języka polskiego. Kochanowski górą!

Lekcje w liceum powinny być nieobowiązkowe

Odchudzone podstawy programowe już za kilka dni. Czy to wystarczy?

Nauczyciele omijają zakaz zadawania prac domowych?

Jak traktować uczniów ze specjalnymi potrzebami?

Ważne newsy, kompetentne analizy.
Subskrypcją Premium podzielisz się z Bliskimi.

Książki nie milczą

Ważne newsy, kompetentne analizy.Subskrypcją Premium podzielisz się z Bliskimi.

Ważne newsy, kompetentne analizy.
Subskrypcją Premium podzielisz się z Bliskimi.